Wikipedia: Einde aan de macht van informatie

Het was een historische dag, 13 maart 2012, bijna een jaar geleden. Na 244 jaar kondigde het Britse Encyclopaedia Britannica, de bekendste encyclopedie ter wereld, aan te stoppen met de papieren versie. In 1992 nog werden er nog 120.000 sets van verkocht. Een interview deze week van Bloomberg met Jorge Cauz, president van Britannica, deed me hieraan terugdenken. Een bijzonder moment: het einde van de macht van informatie. 

Encyclopedie Britannica: 32 delen,
65.000 artikelen, € 1.400

Aan de laatste editie werkten 100 redacteuren die weer gebruik maakten van 4.000 externe deskundigen. Het instituut Britannica bepaalde zo welke informatie er in de encyclopedie stond en welke niet. En om toegang tot die informatie te krijgen, moesten wij, de consumenten, € 1.400 neertellen. Dat is de macht van informatie. Hetzelfde gold voor platenmaatschappijen. Zij hadden de macht over welke muziek er wel of niet werd uitgebracht. Lange tijd betaalde je rond de 40 gulden voor deze informatie, in de vorm van een CD'tje. Nu draai je voor € 10 p/mnd op Spotify net zoveel albums als je aan kunt, of brengen bands in eigen beheer hun muziek uit in community's of in de vorm van downloadable MP3's op hun eigen website. En wat te denken van kranten, verzekeringstussenpersonen, uitgevers, head hunters, reisbureau's, makelaars en televisiezenders?

Wikipedia: informatie is een commodity!

Nagel aan de doodskist van Britannica (of zo je wilt De Winkler Prins) was natuurlijk Wikipedia. De titel is een samenvoeging van Wiki en Encyclopedia. Met de komst van Internet werd het mogelijk om onafhankelijk van plaats en tijd samen te werken aan een 'levend' document: een Wiki. Wat je ook zoekt in Google, er bestaat wel een Wikipedia artikel over. Gratis, in vrijwel iedere taal, en vaak zeer accuraat (uit een onderzoek van 'Nature' bleek dat Britannica 123 fouten bevatte en Wikipedia 162).
Met 17 miljoen artikelen, gemaakt door in totaal 751.426 vrijwillige bijdragers/contributers, en opgeslagen en toegankelijk gemaakt met open-source software, is dit de grootste 'co-creation' die we hebben online. Bijna alle buzzwords van onze digitale wereld blijken dan ook van toepassing. Wikipedia is social media pur sang.
Wikipedia staat wat mij betreft voor de revolutie die de online wereld ons heeft gebracht: Informatie is een commodity geworden.

Social Media: we hebben geen organisaties nodig

Nog zo'n bekende term die voortkomt uit de revolutie rondom informatie: user-generated-content. Wikipedia markeerde het einde van de macht van informatie. Voortaan creëren we zelf onze content: blogs, verhalen, opinies, nieuws, foto's, videobeelden en muziek. Verbonden in sociale netwerken delen we onze content zelf, met die groepen, collega's en vrienden die het waarderen, en belangrijker nog, zelf ook kennis delen. En omdat we decennia lang (teveel) hebben moeten betalen voor die content, is er een aversie tegen organisaties die zich mengen in onze eigen netwerkjes. Bedrijven die proberen te infiltreren met commerciele boodschappen kunnen rekenen op wantrouwen verzet. Kranten die artikelen pas toegankelijk maken na betaling zijn heel snel weer op hun schreden teruggekeerd.

Alles is mooi samen te vatten in de eerste definitie van Social Media, in 2007 opgeschreven door adviesbureau Forrester in de social-media-bijbel 'Groundswell' (vloedgolf).

Social Media is: 

A social trend in which people use technologies to get the things they need from each other, rather than from traditional institutions like corporations.

Wat te doen als bedrijf nu je geen macht meer hebt 

Wat bekend wordt over de diensten die je als bedrijf levert, de producten die je verkoopt en het imago van je merk, is niet langer in jouw handen. Met Wikipedia als keerpunt, ligt de macht van de informatie over jouw organisatie in de handen van je klanten. En steeds meer van jouw klanten begeven zich binnen sociale media en laten daar hun mening achter, of lezen die van anderen. Van een waardering van je product tussen 1 of 5 sterren op een vergelijkingssite, tot een tweet, een posting op LinkedIn of Facebook en soms een uitgebreide blog.
Wat je organisatie, meestal officieel via marketing en communicatie, zegt over zichzelf is per definitie minder sterk dan wat vrienden, collega's, tweeps en volgers zeggen over jou.
In dit tijdgewricht past nederigheid bij de communicatiestrategie van bedrijven. 

• Stap 1: Bewustzijn. Iedere organisatie moet zich bewust zijn dat de controle op communicatie over eigen merk, diensten en producten weg is. En dat is al flink wat jaren het geval. Als dit bewustzijn er nog niet is, dan geeft dat reden om te twijfelen of je organisatie nog wel verankert is in de huidige realiteit. Dit geeft tevens twijfels of jouw diensten en producten dan nog wel voldoende aansluiten bij de wensen van je klanten. Typ maar eens je merknaam of een kenmerkend woord in op www.socialmediacheck.nl. Er wordt over je branche gesproken!

• Stap 2: Luisteren. Een groeiend aandeel van de Nederlandse bedrijven bevinden zich in deze nog wat passieve fase. Deelnemen aan verschillende sociale netwerken en eerst eens goed luisteren. Wat voor groepen zijn er op LinkedIn, waar praten ze over. Welke topics zijn trending op Twitter, wat wordt er gezegd over mijn merk, mijn branche, mijn diensten. Hoe reageren mensen, wat zijn de opinieleiders, welke onderwerpen doen het goed, welke liggen gevoelig. Welke pagina's op Facebook hebben succes, hoe pakken zij het aan.

• Stap 3: Verbinden en delen. Afhankelijk van het type onderzoek bevindt 25 tot 40% van de Nederlandse bedrijven zich in deze fase. Een meer actieve fase. Een fase waarin collega's, teams en officiële pagina's verbinding leggen met de doelgroep(en). Hetzij door persoonlijk netwerken. Hetzij door sympathieke en/of inhoudelijk waardevolle content te delen op eigen pagina's binnen de grote netwerken. Maar mogelijk juist ook binnen enkele van de honderduizenden onderwerp-specifieke blogs.

• Stap 4: Beïnvloeden. Ten slotte volgt de fase van beïnvloeding. Met een opgebouwde community, groep volgers, discussiegroep of persoonlijk netwerk, ontstaat een relatie met een niveau van vertrouwen en reputatie, waarbij je op de juiste momenten ook je dienst of product onder de aandacht kunt brengen, een afspraak kunt maken, een pitch kunt doen. Je kunt kansen gaan pakken die je zelf met hard werken, delen en transparante relatie hebt opgebouwd.