Bedrijven organiseren zelf de totstandkoming van hun diensten, totdat het goedkoper wordt om het uit te besteden. Deze wetmatigheid, bedacht door Nobelprijswinnaar Coase, geldt niet meer. Door de digitalisering heeft de wet zich omgedraaid: bedrijven besteden uit tot het goedkoper wordt het zelf te maken.
Ronald Coase (1910) was een Brits Econoom. In zijn artikel 'The Nature of the Firm' introduceert hij het begrip 'transactiekosten'. Dit zijn kosten die gemaakt moeten worden om een product te vervaardigen of een dienst te leveren. Algemeen stelt Coase dat bedrijven ontstaan, omdat het zelf organiseren van transacties om een dienst te kunnen leveren goedkoper is, dan deze organisatie aan de markt over te laten. Bedrijven zullen doorgaan met zelf organiseren totdat het goedkoper is om het uit te besteden.
 |
| Groei aantal ZZP'ers | Bron: www.var-advies.nl |
Door de opkomst van internet, de technologische ontwikkelingen, betaalbare software en mobiele toegang, zijn de kosten voor het organiseren van een transactie enorm gedaald. Iedereen met een laptop, een internetverbinding en de gratis Google Docs, Gmail en schijfruimte, kan zich al snel op de markt begeven als marketeer, vormgever, freelance projectmanager, diëtiste, cateraar, handelaar, een webshop starten, werving en selectie of financieel adviseur. Niet voor niets stijgt het aantal ZZP'ers enorm. Een eigen onderneming starten was nog nooit zo laagdrempelig.
In het pre-internet tijdperk had je voor deze voorbeelden veelal een organisatie nodig. Voor de verkoop van producten was een distributienetwerk van winkels nodig, huurcontracten, onderhoud, inrichting en personeel. En denk ook aan alles wat nodig is om een hiërarchie op te zetten en in stand te houden: management, rapportages, interne communicatie, etc.
Outsourcing wordt insourcing
En zo worden steeds meer werkzaamheden van bijvoorbeeld IT afdelingen uitbesteed: desktopbeheer op afstand, netwerkbeheer, eigen telefooncentrales vervangen door voice over IP. Maar ook programmeurs en IT-managers als freelance/interim, niet zelden op afstand werkend.
Het Internet heeft de outsourcingsmogelijkheden ook over landsgrenzen gebracht (off shoring). Zo maken veel grote bedrijven nu gebruik van een beperkt aantal financiële experts in dienst en wordt operationeel werk uitbesteed aan kantoren in India. In te voeren declaraties worden aan het eind van de dag op de server van India gezet en als wij slapen werken collega's in Bangalore aan het sorteren en invoeren van de gegevens. Of neem de productie van mobiele apps. De meeste in Nederland bedachte apps, worden geprogrammeerd in Bulgarije of Hongarije. Waarbij tijd en plaats door internet geen rol meer spelen.
Eigenlijk is 'outsourcing' al niet meer geschikt als term. Het woord gaat ervan uit dat je alles intern doet, en dat het bijzonder is als je een activiteit 'outsourced'. Over een paar jaar spreken we over 'insourced'. Want uitbesteden is het uitgangspunt, en zelf doen een keuze.
ZZP'ers, Seats2Meet en Tweetups
De internettechnologie en -communicatie hebben er dus voor gezorgd dat de kosten om een dienst te organiseren geïmplodeerd zijn. Steeds vaker kost het een organisatie meer om de eigen IT en hiërarchie van managers en directors in stand te houden, huisvesting, parkeerplekken, hardware en software te regelen, HR-diensten en functiebeoordelingen. Bovendien hebben netwerkjes van professionals niet de remmende krachten van de klassieke economie: ondernemingsraad, CAO's, vakbonden, vennootschapsbelastingen, werknemersbescherming.
Social Media als grote organisator
 |
| Graphic van www.upstream.nl / Marco Derksen |
Waar voorheen de afstand tussen grote organisaties en een individu groot was, met een duidelijke scheiding tussen consument en producent, zie je nu die afstand sterk verkleinen. Informatie, communicatie, organisatie, distributie: dit waren allemaal machtselementen van bedrijven waarmee toetredingsbarrieres hoog werden gehouden, en afstand groot. Inmiddels zijn dit commodities geworden die voor iedereen binnen handbereik zijn. Vaak zelfs onder je duim, via je smartphone.
Het model van Marco Derksen geeft goed weer hoe de positie van een organisatie verandert. Van zender (fase 1.0), naar interactie (web 2.0), en uiteindelijk als we bij 3.0 aanbelanden, gaat consumeren en produceren samen, zijn klassieke hiërarchieen overbodig geworden, en gaat het snel en efficient samenwerken in grotere en kleinere netwerken de regel worden.
Social media spelen hierin een belangrijke faciliterende rol. Kennis, informatie en status-updates worden gedeeld via blogs, wiki's, tweets en posts. De transparantie van sociale netwerken zorgt dat kwaliteit snel te herkennen is en via recommendaties worden nieuwe business partners gevonden. Onderlinge communicatie is geheel tijd, plaats en apparaat-onafhankelijk. Door steeds van expertisenetwerken gebruik te maken bij de vervaardiging van een product of dienst, wordt per saldo de kwaliteit verhoogd. Vergelijk dat eens met een klassieke organisatie waarbij de mensen met een vast contract het zullen moeten doen. De strijd van middle-managers om voorstellen niet tot een zouteloos compromis te laten vervallen en de beperking in aantallen experts dat je als organisatie kunt betalen. Denk ook aan het verschil in relatiemanagement. In veel bedrijven moet dit georganiseerd worden. In netwerken is relatiemanagement al geheel vervlochten in het sociale medium zelf.
Hoe maak je je organisatie 3.0 proof?
Het is uiterst moeilijk voor bestaande, klassieke organisaties om de omslag te gaan maken de komende paar jaren naar een 3.0 proof netwerk. Ik denk dat het te vergelijken is met wat Kodak gebeurde. De diepgewortelde cultuur, hiërarchie en de macht van de grijze mannen die de mogelijkheden of capaciteit ontberen om (hun eigen) heilige huisjes aan te pakken.
De belangrijkste eigenschap die een organisatie nodig heeft om 3.0 proof te worden, is leiderschap. Leiderschap om een bewezen business model 'verouderd' te durven noemen, de deur te durven wijzen en de soms pijnlijke beslissingen te nemen om een nieuw business model te omarmen.
De belangrijkste eigenschap die een organisatie nodig heeft om 3.0 proof te worden, is leiderschap. Leiderschap om een bewezen business model 'verouderd' te durven noemen, de deur te durven wijzen en de soms pijnlijke beslissingen te nemen om een nieuw business model te omarmen.
Daarom zie je dat vooral nieuwe namen opkomen. Organisaties die niet belast zijn met een lange historie en die met een frisse aanpak van start kunnen gaan. En dat gaat van groot tot klein. Denk aan de grote jongens op de beurs: Google en Facebook. Maar ook kleinere spelers. Seats2Meet, Spotify, Binck Bank, Banenmatch.nl. Allen kozen voor een andere aanpak, waarbij het uitgangspunt was om de business af te stemmen op de gebruiker van nu met de technische mogelijkheden van nu.
Wat zijn de belangrijkste elementen om een start te maken op weg naar 3.0 proof?
- Leiderschap om beslissingen te nemen en te veranderen
- Transparantie kwaliteit en onderscheidend vermogen zijn noodzaak, want informatie is overal
- Netwerken afscheid nemen van hiërarchie en controle, omarm samenwerken en delen
- Technologie gebruik sociale netwerken voor je organisatie, faciliteer online samenwerken en delen
- Uitbesteden beperk je tot je core business, ga eens kritisch langs al je afdelingen en teams, wat moet je werkelijk zelf doen om onderscheidend te zijn?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten