22 augustus 2012

De vier lessen van Steve Jobs

Veel te laat, maar nu toch de tijd en vooral de rust gevonden om de biografie van Steve Jobs te lezen, de vorig jaar overleden oprichter en CEO van Apple en Pixar. Het lezen van het boek viel samen met het bericht dat Apple met een waardering van $643,5 miljard het meest waardevolle bedrijf ter wereld is. Daarmee stoot het Microsoft van de troon. Saillant detail is dat Apple alleen al met de iPhone meer verdient dan Microsoft met al haar producten in totaal. 

Ik leer vier belangrijke lessen van Steve Jobs die op professionals en organisaties van toepassing zijn.

In het tijdperk waarin alle facetten van ons leven zo verweven raken met technologie en digitale informatie, is het intrigerend hoe Steve Jobs het voor elkaar kreeg om zo'n enorme rol te spelen in het dagelijks leven van miljoenen mensen. Als online marketing manager ben ik nog eens extra geïnteresseerd in de inspirerende rol die Apple speelt op het snijvlak van digital lifestyle, technologie en marketing. 

Welke vier lessen heeft Steve Jobs organisaties indirect meegegeven?

1. Inspirerend leiderschap:
The Golden Circle van Simon Sinek
Bron: Startwithwhy.com
De hartstocht van Steve Jobs om levens te verrijken met mooie pure eenvoudig bruikbare technologie, gaf hij vorm in zijn bedrijf Apple. Die hartstocht doet denken aan (en is ook als voorbeeld gebruikt in) de theorie van The Golden Circle door Simon Sinek.

Heel kort gezegd stelt Sinek dat het er niet om gaat WAT(What) je doet, maar WAAROM (Why) je iets doet. Het gaat er dus niet om dat bijvoorbeeld HP computers maakt, maar waarom (voor het geld). 

Wat Steve Jobs inspirerend maakte, is dat hij altijd uitging van het WAAROM. Hij accepteerde nooit de status quo en was altijd op zoek naar een betere en mooiere manier om het leven van mensen te verrijken met de mogelijkheden die technologie biedt. En ja, uiteindelijk betekende dat, dat Apple onder andere computers maakt.

Succesvolle, inspirerende merken, organisaties en leiders, hebben allemaal gemeen dat ze heel dicht bij het 'waarom' staan. Hun missie. Op natuurlijke wijze volgt hieruit wat ze uiteindelijk doen.


Simon Sinek legt zijn concept The Golden Circle uit tijdens Ted Talks

Het mooie van het marketing communicatie vakgebied vind ik, als je het goed doet, dat je altijd terug moet naar het 'waarom'. 

Vaak start de vraag met WAT. 'Ik wil een twitteraccount aanmaken', 'we hebben een nieuwe website nodig' of 'we moeten een brochure hebben'. Uiteraard volgt hierop de vraag 'waarom?'. 

De WAAROM-vraag is zo krachtig. Het dwingt je om naar de essentie te kijken van wat je wil bereiken. Waarom wil je een website? Mogelijk om nieuwe klanten te kunnen bedienen. Maar waarmee wil je ze bedienen en waarom zouden ze naar de website komen. Waarom zouden ze je volgen op Twitter, wat voor boodschap hebben ze aan jouw brochure? Die vragen kunnen niet anders dan uiteindelijk beantwoord worden met de essentie waarom je business wil bedrijven met je klanten. En niet zelden leidt het tot een slapeloze nacht door de ontdekking dat je in de waan van de dag eigenlijk al in geen jaar meer hebt nagedacht over waarom jouw klanten eigenlijk iets van je zouden moeten kopen. What's in it for them? Waarom bied je wat je biedt?

Handel vanuit je hartstocht, je missie, je 'waarom', en zorg daarmee dat je inspirerend leiderschap geeft aan je organisatie.

2. Focus
Toen Jobs in 1997 na 11 jaar terugkeerde bij Apple, trof hij een productportfolio aan die uit een enorm breed scala aan computertypes en bijproducten bestond. Een wildgroei. Hij vroeg zijn staf per product(type) aan te geven waarom dit product moest blijven bestaan (WAAROM). De antwoorden waren onbevredigend. Jobs tekende twee assen met vier kwadranten. Horizontaal schreef hij op de as: 'consumer' en 'pro'. Verticaal schreef hij 'desktop' en 'portable'. Vanaf dat moment produceerde Apple nog maar 4 producten: de iMac en Mac Pro (desktops) en de iBook en PowerBook Pro (portable). 

Focus op vier producten die ieder uitmuntend werden gemaakt. Later werden hier meerdere producten aan toegevoegd, maar altijd is het portfolio overzichtelijk gebleven. 

Bekijk je eigen product/dienstenportfolio eens. Dit is WAT je doet. Vraag je per product en dienst af WAAROM je dit moet blijven verkopen. Wat is de toegevoegde waarde? What's in it voor je klanten?

En ook als marketeer geloof ik heilig in focus. Het is effectiever en brengt je organisatie meer succes om een paar dingen heel erg goed te doen, dan om tientallen initiatieven een beetje te doen. 

3. Hierarchie
Steve Jobs: 'Ideas, not hierarchy makes a business'. 

Ideeën leiden tot innovatie, tot nieuwe producten en diensten die voorzien in de behoeften van je klanten. Jobs heeft er altijd naar gestreefd de organisatie zo in te richten dat hiërarchie zoveel mogelijk vermeden werd. Apple kent geen commissies. Eén keer per week wordt er 3 uur vergaderd waarin alles besproken wordt. De top werkt als een team, en dat leidt tot hecht teamwerk in lagen daaronder. Daarbij staat vertrouwen voorop.

De les van Steve Jobs is daarom: beperk hiërarchie tot een minimum en werk met kleine teams. Organiseer jezelf alsof je een startup bent. Hiërarchie vertraagt en leidt tot compromissen en die smoren ideeën en innovaties in de kiem. Compromissen leiden zelden tot de beste kwaliteit en prestaties. Daarnaast leidt teveel hiërarchie tot bureaucratie, en werkt het de organisatie binnensijpelen van B-spelers in de hand. B-spelers huren C-spelers, en daarmee ga je het niet redden. A-spelers werken het liefst met A-spelers en zijn vaak allergisch voor teveel hiërarchie. 

4. Neem geen genoegen met de status quo
Steve Jobs zei 'Stay hungry, stay foolish'. Bij zijn terugkomst bij Apple in 1997 vertaalde hij dit in wat jaren het mantra van Apple zou zijn: Think Different.

Think Different staat voor: neem nooit genoegen met de status quo. Daarmee genoegen nemen, betekent automatisch dat je achter gaat lopen, niet meer vernieuwd, niet meer innoveert. 


Think Different: de televisiecommercial 'Here's to the Crazy Ones...'

Neem jij zelf, of neemt jouw organisatie genoegen met de status quo? Is er ruimte om anders te denken, om bestaande heilige huisjes ter discussie te stellen? 

Intrigerend: de drang naar open, en het succes van gesloten
Tot slot. Wat mij intrigeert is dat in dit decenium waarin social media en online netwerken openheid en transparantie prediken, het meest succesvolle en waardevolste bedrijf, Apple, heerst door geslotenheid, geheimhouding en end-to-end controle.

Apple beheerst alle facetten van het aanbod: van de hardware tot de software, van de credit card gegevens tot welke apps er wel en niet in de app-store verkocht mogen worden. 

Is het Yin en Yang, waarbij het zwarte stipje juist bestaat bij de gratie van het witte vlak? Of is het een signaal dat de weegschaal door de social media hype teveel doorslaat naar de openheid kant, en is een stuk controle nodig om uiteindelijk een optimale gebruikservaring te kunnen bieden? Of is het tijdperk van Apple al over haar hoogtepunt heen, en gaat het gesloten gecontroleerde systeem ten onder?